07 juni 2016

6 juni 2016: Meditatie IV


[Meditatie, oftewel een groeitekst]


In de zomer ga je een cursus geven over filosofie, levenskunst en de tweede levenshelft. Wat zegt jou de uitdrukking ‘tweede levenshelft’?
Nog steeds niet veel, al lijk ik er wel aan te moeten gaan geloven.
Hoezo?
Ben ondertussen ruim in de vijftig, en ik kan er moeilijk van uitgaan dat ik ouder dan 110 word.
Gaat het bij ‘tweede levenshelft’ alleen om leeftijd dan?
Eerlijk gezegd dacht ik lange tijd wel zoiets. Het zou langzaamaan wat minder worden, maar meer was er niet aan de hand, dacht ik. Een kwestie van op je gezondheid letten, in conditie blijven, jezelf blijven vernieuwen, en dat soort dingen.
En dat is niet zo?
Ook, maar niet alleen.
Wat nog meer?
Grof gezegd kijk je in de eerste levenshelft naar het leven, en in de tweede naar de dood, - althans, zo overkomt het mij. Ik heb het niet over een uitgerekt sterven, maar over léven in het besef dat het een keer ophoudt.
Ik wist niet dat jij zo met de dood bezig was.
Is ook zo, maar misschien wordt het tijd dat ik dat wel ga doen.
De dood?
Mijn dood. Of beter: mijn eindigheid. Leven associeert met jeugd en groei, dood met ouder worden en vergankelijkheid.
Dat laatste is nu wat je bezig houdt?
Ja, het is lastig om afscheid te nemen van jeugd en jeugdigheid, maar het is onontkoombaar, wil ik niet in frustratie ten onder gaan, terwijl ik wanhopig vasthoud aan wat voorbij is.
Hoe bedoel je?
Ik kan mij blijven meten aan wat jeugdig is, maar op een gegeven moment is dat een illusie die niet langer vol te houden is. Niet alleen zien anderen mij niet meer als jong, ook al wil ik anders doen geloven; ook verandert mijn ervaring, en wat ik belangrijk vind.
Is het moeilijk om afscheid te nemen?
Vooral wanneer er geen alternatief is.
Geen alternatief?
Wanneer ouder worden niets anders is dan uitdoven van eerdere jeugdigheid, dan ben je te beklagen, denk je niet? Zonder alternatief betekent ouder worden alleen maar aftakelen. Je kunt proberen het zo lang mogelijk tegen te houden, of te vertragen, maar het blijft een minder worden.
Wat is dan een alternatief?
Het ontdekken van de eigen waarde van het ouder worden.
Waarin bestaat die eigen waarde?
Het zou mooi zijn als het organisch groeit uit het voorgaande en past bij wat komen gaat.
Waar denk je aan?
Door de dood in je leven te halen ontstaat er een nieuw speelveld.
De dood in je leven halen, hoe doe je dat?
Niet letterlijk, uiteraard. De dood kan in mijn leven kómen door het overlijden van een naaste of een geliefde, maar daarmee heb ik de dood nog niet verwelkomd.
Hoe dan wel?
Bijvoorbeeld door mij voor te stellen hoe het leven zal zijn aan gene zijde van de dood, zoals dat heet.
Ben je gaan geloven in een hiernamaals?
Nee. Er zijn nog andere manieren om de dood als overgang op te vatten.
Hoe?
Er is leven nadat ik dood zal zijn gegaan, althans, dat neem ik aan. Het leven van familie en vrienden. Cultureel-maatschappelijk leven. De wereld gaat door.
En daar denk je aan door de dood in je leven te halen?
Ja. Wat kan ik betekenen voor wat na mij komt?
Toekomstgericht dus.
En nu reeds.
Wat is het verschil met eerder? Was je toen niet toekomstgericht bezig?
Ook, maar anders. Toekomst vormde toen de horizon van hetgeen waarmee ik bezig was, van wat ik wilde bereiken. Toekomst is nu iets aan het worden waar ik steeds minder invloed op zal hebben. Althans, niet meer actief en gewild, uiteindelijk.
Hoe wel?
Dat is een vraag die me bezig houdt. En wellicht is dat een vraag die hoort bij de tweede levenshelft.
Herinnerd worden?
Dat klinkt nogal museaal.
Nalatenschap?
Ik weet niet of dat het goede woord is. Minstens de vraag hoe ik wil bijdragen.
Aan wie of wat? En met wat?
Allemaal vragen.
Een toekomstige wereld?
Of kleiner: mensen die mij dierbaar zijn. Maar groter mag ook.
Waarmee zou je willen bijdragen?
Heb nog geen idee. Met iets eeuwigs.
Iets eeuwigs? Je bent werkelijk godsdienstig aan het worden.
Hoezo?
Iets eeuwigs, eeuwigheid, eeuwig leven...
Je hoeft het niet godsdienstig te interpreteren. Ik bedoel het niet in de zin van onsterfelijk.
Hoe dan wel?
Je kunt ‘eeuwig’ ook opvatten als zich onttrekkend aan de tijd.
Je bedoelt levenstijd.
Tijd van leven, ja. Bestaat er iets dat zich onttrekt aan de tijdelijkheid van een leven, iets dat ook nog geldig is voorbij mijn leven? Zoiets. Ik weet niet of het bestaat, maar het lijkt me de moeite waard om dat te onderzoeken.
En daarmee wil je bijdragen aan een toekomst die verder reikt dan jouw leven?
Dat zou mooi zijn.


[...]

1 opmerking:

  1. Verrast Dries, je blog tegen te komen.

    Een fraaie dialoog.
    En... geloof me, ouder worden is weldadig, met vergankelijkheid heb ik me m'n levenlang al beziggehouden dus daar hoef je dan -op je ouwe dag- niet meer van te 'schrikken'.

    Op een paar lichamelijke ongemakken na -tja daar kan je niet omheen- raad ik het een ieder aan.

    (Vooral in het kader van 't onderwerp van hedenmiddag: bewustzijn/bewustworden).

    BeantwoordenVerwijderen